Wacław Potocki
Fragment „ Równi łacno się zgodzą ”
Żubra chce łomać z jarzma wyprzężonym bykiem,
Kto radzi na Kozaków kmieci wywieść szykiem.
O wolność się Kozacy z pany swymi biją:
Nuż się tąż zapowietrzą kmiecie fantazyją,
W cięższej stokroć niewolej zostając niżli ci?
WACŁAW POTOCKI (1621-1696), poeta. Arianin, po uchwale o wygnaniu arian przeszedł na katolicyzm. W latach 1678-85 podczaszy krakowski. Przeciwnik Wazów, stronnik Jana III Sobieskiego. W swym najwybitniejszym dziele epickim, poemacie o zwycięskiej bitwie z Turkami pod Chocimiem w 1621 Transakcja wojny chocimskiej (powstał 1670-75, wydany w 1850 pt. Wojna chocimska) sławił cnotę rycerskiego heroizmu. W zbiorach wierszy okolicznościowych, politycznych, liryków obyczajowych i fraszek łączył barwny obraz życia szlachty z krytyką wad społecznych. Pesymistyczną refleksję nad przeszłością Rzeczypospolitej zawarł w Moraliach (1688-96). Autor pieśni religijnych, trenów na śmierć dzieci, dialogów, wierszowanych romansów, a także obszernego zbioru wierszy o herbach szlacheckich Poczet herbów (1696).