Obecne i przyszłe zagrożenia żubra

Problemy genetyczne
 
Ze względu na małą liczbę założycieli obecnie żyjącej populacji żubra (12 sztuk, a żubra nizinnego 7) niemożliwe jest uniknięcie kojarzeń osobników blisko ze sobą spokrewnionych. Skutkiem tego jest hodowla w pokrewieństwie (inbred). Hodowla taka prowadzi do ograniczonej reakcji osobników na niekorzystne czynniki środowiskowe, co przejawia się obniżeniem żywotności, słabym wzrostem organizmu i problemami z rozmnażaniem. W populacji żubra objawia się to spadkiem plenności samic, wzrostem śmiertelności cieląt i obniżeniem odporności na wiele chorób. Niestety w populacjach zamkniętych jest to problem nie do rozwiązania.


Problem z miejscem do życia

Na początku ratowania gatunku podstawowym założeniem było zwiększenie liczebności żubrów oraz stworzenie jak największej liczby miejsc, w których mogłyby przebywać. Obecnie jest 30 stad na wolności i około 200 zamkniętych hodowli. Tylko w Europie środkowej i wschodniej przetrwały kompleksy leśne, posiadające odpowiednie warunki dla stad wolnościowych. Niestety ze względu na postępującą degradację środowiska, nadmierną eksploatację lasów i ich wycinanie zaczyna brakować miejsc, w których żubry mogą żyć w warunkach zbliżonych do naturalnych. Brak odpowiedniego środowiska do życia, brak pokarmu i wody (np. w Puszczy Białowieskiej), konkurencja innych gatunków roślinożernych to ciągłe zagrożenie dla dalszego istnienia żubrów.

 

Żubr w Masiewie

Żubr w Masiewie (fot.Małgorzata Karczewska)

Choroby

Bardzo dużym problemem są choroby bakteryjne (np. gruźlica), wirusowe oraz pasożytnicze. W 1953 roku 38 żubrów padło z powodu pryszczycy. Szczególnie niebezpieczne są nowo pojawiające się choroby o nieznanym pochodzeniu.

 

Bizony

Jako bliscy krewniacy żubra, stanowią potencjalne źródło chorób i pasożytów, dla nich samych mało szkodliwych, ale śmiertelnie niebezpiecznych dla żubra. Nie wykluczona jest również przypadkowa ucieczka bizona z hodowli i dołączenie do stada żubrów. Ponieważ żubr i bizon mogą się krzyżować i dawać płodne potomstwo, stanowi to bezpośrednie zagrożenie zachowania czystości genetycznej żubra.


Kłusownictwo

Zagrożeniem dla żubra było i ciągle jest kłusownictwo (niekoniecznie na żubra, ale często staje się on przypadkową ofiarą kłusowników).

 
Niestety bez aktywnej pomocy człowieka żubr nie przetrwa.